Proteus display model help

Proteus Design Suite  program eğitimi

Proteus Design Suite program training

2.8. TASARIM ALANI MENÜ SEÇENEKLERİ

 Şekil 4.1: Tasarım alanı kısayol menüsü

Bir önceki konuda ISIS ortamı araç çubukları ve bu çubuklarda yer alan düğmeler kısaca açıklanmıştı! Bu araç çubuklarından;
Main Modes (Ana Modlar)
Gadgets (Aygıtlar)
2D Graphics (iki Boyutlu Grafik) araç çubuklarına tasarım alanı içerisinden de ulaşılabilme imkanı mevcuttur. Bu araç çubuklarına ve üzerlerinde bulunan düğmeleri tasarım alanında çalışırken ulaşabilmek için;fare göstergesi tasarım alanının boş bir yerinde iken sağ butona basmamız yeterli olacak ve karşımıza şekil 4.1'de verilen menü seçenekleri gelecektir.

Place	Tasarım alanına komponent ve nesne yerleştirmek için bu seçenek kullanılır.
Select All Objects	Tasarım alanı içerisinde bulunan bütün nesneleri ve komponentleri seçili hale getirir.
Clear Selection	Seçili olan nesne ve komponentleri, seçili halden kurtarır.
Cut To Clipboard	Tasarım alanı içerisinde seçili olan nesne ve komponentleri keserek panoya alır.
Copy To Clipboard	Tasarım alanı içerisinde seçili olan nesne ve komponentleri panoya kopyalar.
Paste From Clipboard	Panoya keserek veya kopyalanarak alınmış olan nesne ile komponent varsa, bunları tasarım alanına yapıştırır.
Root Sheet	Hiyerarşik tasarımlarda çalışılan tasarım alanları arası geçiş yapılır.

 Şekil 4.2: Komponent üzerinde işlem yapma menü seçenekleri

Display Model Help: Varsa elemanın yardım dosyasını çağırır.


Ayrıca tasarım alanında bulunan bir komponentin üzerine ok ile gelinip, sağ butona basınca şekil 4.2’de verilen menü karşımıza gelecektir (Bu menü üzerinde işlem yapılacak olan komponente göre az da olsa bir değişiklik gösterebilir).
Drag Object: Seçilen komponenti tasarım alanı içerisinde taşımak için kullanılır.
Edit Properties: Komponentin düzenleme penceresini çağırır.
Delete Object: Seçilen komponenti siler.
Rotate Clockwise: Seçilen komponenti saat yönünde 90 derece döndürür.
Rotate Anti-Clockwise: Seçilen komponenti saatin tersi yönünde 90 derece döndürür.
Rotate 180 degrees: Seçilen komponenti 180 derece döndürür.
X-Mirror: Seçilen komponentin x ekseninde ayna görüntüsünü alır.
Y-Mirror: Seçilen komponentin y ekseninde ayna görüntüsünü alır.
Cut To Clipboard: Seçilen komponenti keserek panoya alır.
Copy To Clipboard: Seçilen komponenti kopyalayarak panoya alır.
Goto Child Sheet: Subcircuit, yani alt eleman varsa, subcircuit’in açık şemasının bulunduğu tasarım alanını çağırır.
Goto Part in Design Explorer: Seçilen elemanın “Physical Parlist View” sekmesinde (yani Design Explorer penceresinde) “Net” bağlantılarını gösterir.
Highlight Part in PCB Layout: Seçilen bağlantının PCB şemada  ışıklandırılmasını sağlar.
Display Datasheet: Varsa elemanın Acrobat Reader (PDF) formatında datasheets’ini çağırır. Show Package Allocation: Seçilen elemanın paket tipini verir.
Operating Point Info: Simülasyon adım adım çalışma modunda iken; elemanın o andaki durumu hakkında bilgi verir.
Configure Diagnostics: Özellikle entegrelerin (mikrodenetleyici gibi) ya da bazı komponentlerin simülasyon sırasında birtakım özelliklerini pasif etme gibi işlemler için kullanılır.
Make Device: Kütüphaneye yeni bir eleman oluşturup, eklemek için kullanılır.
Packaging Tool: Seçilen elemanın özelliklerini ve PCB ayak bağlantılarını incelemek için “Package Device” penceresini çağırır.
Decompose: Seçilen elemanı bileşenlerine ayırır.

3. SCHEMATIC CAPTURE (ISIS) İle GENEL İŞLEMLER

3.1. PROJE DOSYASINDA TASARIM ALANI OLUŞTURMA

Proteus Design Suite 8 programından önceki versiyonlarda ISIS programı ayrı bir program olduğundan; birçok Windows tabanlı programda olduğu gibi, boş bir tasarım alanı programın çalışması ile birlikte oluşturulmaktaydı. Fakat Proteus Design Suite 8 programında ISIS ve ARES dosyaları bir proje altında birleştirildiğinden, ISIS ve ARES çalışma alanları kullanıcı tarafından proje dosyası oluşturma esnasında projeye dâhil edilir. Bu işlemin nasıl yapıldığı, ilk konuda başlık 1.6 da anlatıldı.

3.2. TASARIM ALANINA SEMBOL (ELEMAN) YERLEŞTİRMEK

ISIS ortamında tasarım alanına komponent (eleman) çağırmanın iki kolay yöntemi vardır. Bu iki yöntemde de çağrılacak eleman öncelikle, şekil 3.1/2’de gösterildiği gibi kullanıcı eleman kutusuna alınır. Daha sonra bu eleman seçilerek, fare göstergesi tasarım alanında herhangi bir yere götürülerek, sol butona basılır.
Tasarım alanında çalışırken eleman çağırmak için;
“Devices”, yani elemanlar kutusunun sol üst kısmında bulunan (şekil 3.1/2) “P” (Eleman kütüphanesini göster ve eleman çağır) düğmesine basınız (ya da menü çubuğundan “Library - Pick parts from libraries” seçeneklerini çalıştırınız).

Şekil 3.1: Eleman çağırma 

  Şekil 3.2:Çağrılan elemanlar

“P” düğmesine bastıktan sonra, ISIS eleman çağırma penceresi (şekil 3.3) karşınıza gelir. Bu pencere bölüm 2.3.8’de menülerin anlatıldığı kısımda “Pick parts from libraries” seçeneği anlatılırken ayrıntılı olarak açıklanmıştı. Yine de hatırlatılması bakımından; şekil 3.3’de bu pencere verilmiştir.

 Şekil 3.3: Eleman çağırma penceresi

Bu pencerede, “Category” bölümünde ISIS ortamında bulunan elemanların kategori (grup da diyebiliriz)’leri listelenmiştir. Bu kategoriler altında elemanlar bulunmaktadır. Şimdi sıra ile şekil 3.2’de kullanıcı eleman kutusunda listelenen elemanları çağıralım.
ISIS ortamında bir elemanın adını biliyorsanız, bu elemanı çağırmak sadece birkaç saniyenize mal olur; fakat biz şimdilik elemanların adlarını bilmediğinizi varsayarak işleme devam edeceğiz.
Şekil 3.3’te gösterildiği gibi, kategorilerden; “Miscellaneous”‘u seçiniz ve sağ tarafta listelenen elemanlardan, “BATTERY” elemanının üzerine gelip farenin sol butonuna çift tıklayınız. Bu işlemi yaparken, bir gözünüz de tasarım alanındaki kullanıcı eleman kutusunda olsun.

Gördüğünüz gibi üzerine çift tıkladığınız eleman bu kutuya alınmaktadır. elemanını seçerek, sol butona çift tıklama yapınız. Sizin de fark ettiğiniz gibi bu elemanda kullanıcı eleman kutusuna alınmış oldu. Bu yöntemle, yani kategorilerin altında listelenen elemanları inceleyerek şekil 3.2’de isimleri verilen elemanları kullanıcı kutusuna çağırınız. Bu işlem ilk zamanlar zahmetli gelecek ama ISIS ortamında bulunan eleman kategorilerini ve isimlerini öğrenmeniz bakımından çok faydalı olacaktır.
Şekil 3.2’de isimleri verilen elemanları kullanıcı kutusuna aldıktan sonra, “Pick Devices” penceresini kapatınız ve tasarım alanına dönünüz.
Şu ana kadar, tasarım alanında oluşturacağımız devrenin elemanlarını, kullanıcı kutusuna (DEVICES) aldık, şimdi de bu elemanları tasarım alanına taşıyalım. Kullanıcı eleman kutusundan “BATTERY” elemanını seçiniz (seçme işlemi, fare göstergesi ile üzerine geliniz ve sol butona basınız, seçili hale gelince bu elemanın üzeri mavi renkli bar çubukla kaplanacaktır). Dikkat edilirse, eleman seçildikten sonra, seçilen elemanın sembolü tasarım alanı ön görünüş penceresinde gösterilecektir. (Bu durum, şekil 3.2’de gösterilmiştir.)

Fare göstergesi tasarım alanında herhangi bir yerde iken, sol butona bir kere tıklayınız. Gördüğünüz gibi seçilen elemanın izdüşüm görüntüsü pembe bir renkte belirecek ve fare imleci kaybolacaktır. Fareyi hareket ettirdiğiniz sürece pembe renkli olan elemanda hareket edecektir. Tasarım alanı içerisinde elemanı yerleştirmeyi düşündüğünüz yere gelince farenin sol butonuna tıklamanız elemanın tasarım alanına yerleştirilmesi için yeterli olacaktır. Aynı şekilde sırasıyla diğer elemanları da seçiniz ve tasarım alanına taşıyınız.

Şekil 3.4: Tasarım alanına elemanın yerleştirilmesi

Tasarım alanına, ismi bilinen bir elemanı çağırmak için; “Library - Pick parts from libraries” seçeneklerini çalıştırınız (ya da klavyeden “P” tuşuna basınız).
Karşınıza gelen “Pick Devices" penceresinde; “Keywords” kutusuna “BATTERY” yazmaya başlayınız. “BAT” yazdığınızda dahi, ismi “BAT” ile başlayan ve içerisinde “BAT” geçen bütün elemanlar “Results” bölümünde listelenmeye başlayacaktır.
Bu elemanlardan size gerekli olanı seçiniz (“Schematic Preview” bölümünden sembolüne bakınız) ve “OK” butonuna basınız.
Seçtiğiniz eleman “DEVICES” malzeme kutusuna alınmıştır.
Tekrar “Library - Pick parts from libraries” seçeneklerini çalıştırınız.
Şimdi de isim kutusuna önce “BU” sonra da “BUT” yazınız ve “BUTTON” elemanını seçerek malzeme kutusuna alınız.Bu yöntemle diğer elemanları da çağırınız.


NOT: Eleman çağırırken; “Pick Devices” penceresinde, “Match Whole Words” seçeneğini onaylarsanız, eleman yalnızca “Keywords” kutusuna girilen ismi ile aranır ve “Results" bölümünde yalnızca bu isimle bulunan elemanlar listelenir.

3.3. GROUND (GND) VE POWER (BESLEME) SEMBOLÜ YERLEŞTİRMEK

GROUND (toprak) ve POWER (besleme-güç) sembolleri yukarıda anlattığımız yöntemi kullanmadan, araç düğmeleri ile kolay bir şekilde tasarım alanına yerleştirilebilir. Bu işlem için aşağıda anlatılanları yapmanız yeterlidir:

Gadgets (aygıtlar) araç çubuğu üzerinde bulunan  terminal çağırma düğme yardımıyla 
 (Terminals Mode) düğmesine basınız ve kullanıcı eleman kutusu içerisinde listelenen terminallerden “GROUND” ‘u seçiniz (şekil 3.5).

Ground (GND) sembolünü tasarım alanınızda istediğiniz yere yerleştirmek için farenin iki kere sol düğmesine basınız.


NOT: POWER (besleme-güç) sembolünün yerleştirilmesi de aynı GROUND yerleştirmek gibidir. Yukarıda anlatılanları şekil 3.6’da gösterildiği gibi, POWER sembolünü seçerek deneyiniz.

   Şekil 3.5: Ground (GND) çağırma 

 Şekil 3.6: Power (besleme) çağırma

3.4. TASARIM ALANINDAKİ BİR ELEMANI SEÇMEK


Proteus Design Suite 8 programında Schematic Capture (ISIS) ortamında bir elemanı seçmek, oldukça kolaydır. Elemanın özelliklerini değiştirmek için tasarım alanına yerleştirilmiş olması gerekmektedir. Tasarım alanında bulunan elemanın seçilebilmesi için, fare göstergesi elemanın üzerinde olmalıdır. Fare göstergesi elemanın üzerine gelince, kalem şeklinden çıkacak ve şekil 3.20’de gösterildiği gibi el şeklini alacaktır. Bir elemanın seçilebilecek 4 adet nesnesi vardır. Bu nesneler: a) Elemanın sembol (Id) değeri, b) Elemanın kendisi, (c) Elemanın değeri (value), (d) Elemanın text (metin) özellikleri. Bu anlatılan durum, şekil 3.7’de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

 (a) 

(b) 

Şekil 3.7: Elemanın seçilmesi

(c) 

(d) 

Bir elemanın seçilmesi demek, bütün nesneleri ile birlikte seçilmesi anlamına gelmektedir. Yani şekil 3.7-a’da gösterildiği gibi; fare göstergesi bir elemanın sembolü üzerinde iken, sembolün etrafı saydam kırmızı dikdörtgenle çevrilir. Bu anda yalnızca elemanın sembol değeri seçilmiştir. Fakat farenin sol butonuna bir kere basarsanız, elemanın bütün nesneleri kırmızı rengi alır ve seçilmiş olur. Bu durumu uygulamalı olarak açıklayacak olursak;Fare göstergesini tasarım alanında bulunan elemanın sembolü üzerine götürünüz. Şekil 3.7-a’da ki görüntü oluşacaktır. Yani elemanın sembol (Id) değeri saydam kırmızı dikdörtgen ile çevrilecektir. Bu durumda eleman değil, elemanın sembolü seçilmiş olur.
Farenin sol butonuna basınız ve elemanın kırmızı renk almasını sağlayınız. Bu durumda eleman seçilmiş olacaktır.
Elemanı seçili halden kurtarmak için ise, fare göstergesini tasarım alanında boş bir alana götürünüz ve bir kere sol tuşa basıp bırakınız.

3.5. TASARIM ALANINDAKİ BİR ELEMAN ÜZERİNDE İŞLEM YAPMA

 Şekil 3.8: Eleman üzerinde işlem yapma menü seçenekleri 

Proteus Design Suite 8 programı Schematic Capture (ISIS) ortamı, tasarım alanında yapılacak çalışmalarla ilgili olarak büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Bir eleman üzerinde nasıl bir işlem yapılacak olursa olsun, eleman seçilip (şekil 3.7-b) farenin sağ butonuna basılırsa karşımıza şekil 3.8’de verilen menü gelecek ve istenilen işlem yapılabilecektir.
Şekil 3.8’de verilen, tasarım alanı üzerinde bulunan bir eleman seçilip sağ butona basılınca karşımıza gelen bu menünün seçenekleri önceki bölüm de “Tasarım Alanı Menü Seçenekleri” konusunda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.